Chính sách hình sự đối với các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người

Chính sách hình sự là chính sách pháp luật của nhà nước đối với vấn đề tội phạm và hình phạt. Trong các tội phạm thuộc Bộ luật hình sự thì các tội xâm phạm tính mạng sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người có mức hình phạt rất nghiêm khắc. Điều này thể hiện sự lên án của nhà nước đối với các tội phạm này, đồng thời thể hiện tư tưởng nhất quán về bảo vệ con người trong luật hình sự Việt Nam. Tư vấn luật hình sự xin được phân tích cùng các bạn về vấn đề này.

Đối tượng tác động của tội phạm là con người và tầm quan trọng của các quan hệ xã hội về quyền nhân thân cần được bảo vệ, nên chính sách hình sự và đường lối xử lý của Nhà nước đối với các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người là rất nghiêm khắc. Trong 34 tội quy định ở Chương XIV của Bộ luật hình sự, thì có 9 tội đặc biệt nghiêm trọng với khung hình phạt quy định có mức cao nhất từ 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình (02 tội có mức hình phạt cao nhất là tử hình: tội giết người – Điều 123 và tội hiếp dâm trẻ em – Điều 156; 4 tội có mức hình phạt tối đa là tù chung thân: tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác – Điều 134, Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi – Điều 141, Tội cố ý truyền HIV cho người khác – Điều 149, Tội mua bán người dưới 16 tuổi – Điều 151, Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người –  Điều 154; 01 tội có mức hình phạt tối đa là tù 20 năm: Tội mua bán người – Điều 150; Có 06 tội rất nghiêm trọng có hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm (các tội quy định tại Điều 127, Điều 128, Điều 129, Điều 130, Điều 140, Điều 145, dâm ô với người dưới 16 tuổi – Điều 146, tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâu – Điều 147, tmua bán người – Điều 150); Có 11 tội nghiêm trọng có mức hình phạt từ 03 năm tù đến 07 năm (các tội quy định tại Điều 125, Điều 126, Điều 131, Điều 132, Điều 133, Điều 135, Điều 137, Điều 138, Điều 199, Điều 148, Điều 156); Có 03 tội ít nghiêm trọng có mức hình phạt cao nhất đến 03 năm tù (các tội quy định tại Điều 124, Điều 136, Điều 140).
Ngoài ra, trong các điều luật về các tội phạm cụ thể còn quy định hình phạt bổ sung như cấm đảm  nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm những công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm; phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm; phạt tiền từ ở mức từ 10 triệu đồng đến 200 triệu đồng ở các Điều 150, 151, 152, 153, 154, 156.
Một điểm chú ý là hành vi phạm tội được quy định tại khoản 1 các điều 134, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 Bộ luật hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại.