Ly hôn khi không có đăng ký kết hôn

Trong xã hội ngày nay, việc sống chung hoặc mới làm đám cưới mà chưa đăng ký kết hôn là tình trạng khá phổ biến. Tuy nhiên tình trạng trên cũng gây ra nhiều vấn đề cần được giải quyết khi hai người không chung sống với nhau nữa nhưng giữa họ có con chung và tài sản chung. Vậy, liệu họ có thể ly hôn như những vặp vợ chồng đã đăng ký kết hôn? Sau đây, Công ty Luật Minh Anh xin trả lời vấn đề này:
          Vấn đề pháp lý trên được quy định trong Luật hôn nhân gia đình 2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2015.
Theo Khoản 1 Điều 3 Luật HNGĐ: “Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn.” Như vậy có nghĩa là khi anh (chị) chưa kết hôn thì chưa có quan hệ vợ chồng.
Vậy thế nào được coi là đã kết hôn? Theo Điều 9 Luật HNGĐ: “Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch.” Theo đó, khi hai người mới chỉ chung sống với nhau hoặc làm đám cưới mà chưa đăng ký kết hôn thì đó không gọi là kết hôn.
Khoản 14 điều 3 Luật HNGĐ thì: “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.” Chúng ta chỉ có thể ly hôn khi giữa hai bên có quan hệ vợ chồng. Như đã phân tích ở trên, hai người chưa đăng ký kết hôn thì chưa có quan hệ vợ chồng.
Vậy nên anh (chị) không thể ly hôn khi chưa đăng ký kết hôn.
Tuy nhiên, việc anh (chị) chung sống với nhau trong một thời gian có thể có tài sản chung và con chung. Vậy nên khi anh (chị) chia tay thì vẫn phát sinh nhu cầu chia tài sản và tranh chấp quyền nuôi con. Vấn đề này đã được Luật HNGĐ quy định tại điều 14, điều 15, điều 16:
Khoản 1 Điều 14 Giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn: “Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.”
Điều 15. Quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn: Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.
          Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn:
Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.
Tóm tại, với câu hỏi của anh (chị), chúng tôi xin trả lời như sau: anh (chị) chưa kết hôn thì không thể ly hôn được. Tuy nhiên, anh (chị) vẫn có thể phân chia tài sản chung, giải quyết vấn đề nuôi con theo quy định của pháp luật.